ریزش مو (آلوپسیا) ممکن است، فقط روی پوست سر شما یا کل بدنتان تأثیر بگذارد و این‌که ریزش مو می‌تواند موقت یا دائمی باشد. هرکسی امکان دارد موهای سر خود را از دست بدهد، اما این اتفاق در مردان بیشتر است. چگونگی ریزش مو، بسته به این‌که چه عواملی باعث ایجاد آن شده، به شکل‌های مختلف ظاهر می‌شود. یعنی می‌تواند ناگهانی یا به‌تدریج بروز کند یا آن‌که فقط موهای سر یا کل بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم و نشانه‌های ریزش مو
نازک شدن تدریجی موهای بالای سر؛ رایج‌ترین نوع ریزش مو است که با افزایش سن، افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در مردان، موها اغلب از خط موهای پیشانی شروع به عقب‌نشینی می‌کند. در زنان نیز معمولاً ریزش به‌صورت خلوت شدن موها در تمام سر، خود را نشان می‌دهد. الگوی رایج ریزش مو در زنان مسن، به شکل محسوسی، خط موی عقب‌افتاده (آلوپسیای فیبروز پیشانی) است.
نقاط طاسی دایره‌ای یا ریزش سکه‌ای؛ برخی از افراد موهای خود را در نقاط طاسی دایره‌ای یا تکه‌ای پوست سر، ریش یا ابروها از دست می‌دهند. از نشانه‌های قبل از ریزش موی سکّه‌ای یا طاسی دایره‌ای، خارش یا درد است.
ریزش ناگهانی مو؛ شوک جسمی یا عاطفی می‌تواند باعث ریزش موی ناگهانی شود. هنگام شانه زدن یا شستن موها یا حتی پس از کشیدن ملایم ممکن است مشتی از مو به دستتان بیاید. این نوع ریزش مو معمولاً باعث کم‌پشتی مو می‌شود، اما موقتی است.
ریزش کامل موی بدن؛ برخی شرایط و یا درمان‌های پزشکی، مانند شیمی‌درمانی برای سرطان، می‌تواند منجر به ریزش مو در تمام بدن شما شود. موها معمولاً بعد از اتمام درمان، دوباره رشد می‌کنند.
تکه‌های پوسته‌ی روی سر؛ امکان دارد این پوسته‌ها، نشانه‌ی عفونت قارچی باشد. این نوع از قارچ با آسیب به مو، قرمزی، تورم و در بعضی مواقع با ترشح همراه است.
چه زمانی برای ریزش مو به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر از ریزش مداوم موی خود یا فرزندتان ناراحت هستید و می‌خواهید آن را درمان کنید، به پزشک مراجعه کنید. برای خانم‌هایی که دچار خطّ موی در حال عقب‌نشینی (آلوپسیای فیبروز پیشانی) هستند، در مورد درمان باید زودتر اقدام کرده و با پزشک خود مشورت کنند تا از طاسی دائمی به‌طور قابل‌توجهی جلوگیری کنند.
اگر در هنگام شانه زدن یا شستن موهای خود یا کودک خود متوجه ریزش موی ناگهانی، سکّه‌ای یا بیش‌ازحد معمول شدید، با پزشک خود مشورت کنید. ریزش ناگهانی مو گاهی می‌تواند نشانه‌ی یک بیماری باشد که نیاز به درمان دارد.
علل ریزش مو چیست؟
افراد روزانه به‌طورمعمول 50 تا 100 تار مو از دست می‌دهند. این حجم ریزش مو، معمولاً قابل‌توجه نیست؛ زیرا موهای جدید همزمان در حال رشد هستند. ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که موهای جدید جای موهای ریخته شده را نگیرند.
ریزش مو معمولاً به یک یا چند عامل زیر مربوط می‌شود:
سابقه خانوادگی (وراثت)؛ شایع‌ترین علت ریزش مو، مربوط به ارث و ژنتیک است که با افزایش سن اتفاق می‌افتد. به این وضعیت آلوپسیای آندروژنیک، طاسی با مدل مردانه یا زنانه گفته می‌شود. این حالت به‌طورمعمول به آهستگی و با الگوهای قابل پیش‌بینی اتفاق می‌افتد: یعنی یک خط موی عقب‌رفته و بخش‌های کوچک طاس در مردان و یا موهای کم‌پشت در امتداد تاج پوست سر در زنان.
تغییرات هورمونی و شرایط پزشکی؛ شرایط مختلف می‌توانند باعث ریزش موی دائمی یا موقتی شوند، مانند تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، زایمان، یائسگی و مشکلات تیروئیدی. شرایط پزشکی شامل آلوپسیای آره‌آتا که مربوط به سیستم ایمنی بدن است و باعث ریزش بخش‌های کوچک موی سر می‌شود، عفونت‌های پوست سر مانند عفونت‌های قارچی و اختلال کندن مو که تریکوتیلومانیا نامیده می‌شود.
داروها و مکمل‌ها؛ ریزش مو گاهی عارضه‌ی جانبی داروهای خاصی مانند داروهای مربوط به سرطان، آرتروز، افسردگی، مشکلات قلبی، نقرس و فشارخون می‌باشد. در پرتودرمانی‌های مربوط به سر امکان دارد مو مانند گذشته رشد نکند.
اتفاق‌های ناگهانی یا بسیار استرس‌زا؛ بسیاری از افراد چند ماه پس از شوک جسمی یا عاطفی، کم‌پشتی مو را تجربه می‌کنند. این نوع ریزش مو، موقتی است.
مدل‌های نگهداری از مو یا روش‌های درمانی؛ بستن مدل‌های موی به شکل‌های متفاوت یا مدل مویی که موهای شما را محکم می‌کشد، گیس کردن یا بافت آفریقایی، می‌تواند نوعی ریزش مو به نام آلوپسیای کششی ایجاد کند. درمان‌های مو با روغن داغ و تداوم استفاده از آن نیز می‌تواند باعث ریزش مو شود. در صورت بروز زخم، ریزش مو می‌تواند دائمی شود.
عوامل خطر
چندین فاکتور می‌تواند خطر ریزش موی شما را افزایش دهد، ازجمله:
- تاریخچه خانوادگی طاسی از طرف پدر یا مادرتان
- افزایش سن
- کاهش وزن قابل‌توجه
- شرایط پزشکی ویژه، مانند دیابت
- استرس
- فقر غذایی
پیشگیری از ریزش مو: آیا امکان‌پذیر است؟
اغلب طاسی افراد به دلیل ژنتیک ایجاد می‌شوند (الگوی طاسی مردانه یا زنانه). این نوع از ریزش مو قابل‌پیشگیری و درمان نیست. این راه‌کارها ممکن است به شما در کمتر شدن انواع ریزش مو کمک کند:
- با موهای خود با ملایمت رفتار کنید. هنگام شانه زدن مو، به‌خصوص زمانی که موهایتان خیس است و یا وقتی‌که از نرم‌کننده استفاده می‌کنید موهایتان را نکِشید. یک شانه دندانه پهن ممکن است به شما در جلوگیری از کشیده شدن مو کمک کند. از برخوردهای خشن با مو مانند، استفاده از بیگودی داغ، اتوی موی فر کننده، درمان با روغن داغ و تداوم کاربرد آن دوری‌کنید. از کشیدن موهای خود در مدل‌هایی که در آن‌ها از نوارهای لاستیکی، سنجاق‌سر و بافتن موها استفاده می‌شود، محدود کنید.
- از پزشکتان درباره‌ی داروها و مکمل‌های مصرفی خود که ممکن است باعث ریزش مو شوند، مشورت بگیرید.
- موهایتان را از تابش خورشید و سایر منابع نور ماورای بنفش محافظت کنید.
- سیگار را ترک کنید. برخی مطالعات نشان می‌دهد، بین کشیدن سیگار و طاسی در مردان ارتباط وجود دارد.
اگر در انجام حال شیمی‌درمانی هستید، از دکتر خود درباره‌ی استفاده از کلاه‌های سردکننده، سؤال بپرسید. این کلاه‌ها می‌تواند احتمال ریزش موهایتان را در حین شیمی‌درمانی، کاهش دهد.