شاید از مشکل تعریق شدید سر و صورت چیزی نشنیده باشید اما افرادی که دچارش هستند، معتقدند این بیماری بسیاری از ابعاد زندگی فردی و اجتماعی‌شان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر شما را هم کلافه کرده، بدانید که خوشبختانه روش‌های متعددی برای درمان این بیماری وجود دارد که در این مقاله با آن‌ها آشنا می‌شوید.
تعریق شدید (عرق بدن)
همه عرق می‌کنیم. عرق‌کردن یکی از کارکردهای طبیعی بدن است و به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند. صورت، سر، زیربغل، دست‌ها، پاها و کشاله ران، در اکثر افراد بیشتر از سایر اعضای بدن عرق می‌کنند. اما اگر دچار تعریق شدید، به‌ویژه در سر و صورت خود می‌شوید، ممکن است به بیماری «هایپرهیدروزیس سر و صورت» مبتلا شده باشید. هایپرهیدروزیس به این معناست که بیش از آنچه برای حفظ دمای طبیعی بدن لازم است، عرق می‌کنید. شدت آن نیز از نم‌دار بودن پوست تا چکه کردن عرق از سر و صورت متغیر است. گر همیشه سر و صورت‌تان به‌شدت عرق می‌کند، حتی در مواقعی که گرم‌تان نیست، استرس ندارید، ورزش نمی‌کنید یا غذای تند نمی‌خورید، ممکن است مبتلا به این مشکل باشید.تعریق بیش از حد سر و صورت می‌تواند کلافه‌کننده باشد یا در جمع معذب‌تان کند. خوشبختانه روش‌هایی برای درمان این مشکل وجود دارد.
انواع هایپرهیدروزیس
هایپرهیدروزیس به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: اولیه و ثانویه.
هایپرهیدروزیس اولیه شایع‌ترین نوع آن است. در این نوع، تعریق بیش از حد ناشی از وجود بیماری، فعالیت بدنی یا افزایش درجه حرارت محیط نیست. نوع اولیه معمولاً دست‌ها، سر، صورت و مچ پاها به پایین را درگیر می‌کند. اما ممکن است در سایر اعضای بدن نیز رخ دهد.
هایپرهیدروزیس ثانویه ناشی از بیماری یا مصرف دارویی است که باعث تعریق شدید می‌شود، از جمله:
- بیماری‌های قلبی
- سرطان
- دیابت
- یائسگی
- سکته مغزی
- ضایعات نخاعی
- مصرف برخی داروهای ضدافسردگی
چرا هایپرهیدروزیس بر صورت اثر می‌گذارد؟
گرچه هایپرهیدروزیس می‌تواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند، اما تعداد زیادی از غدد عرق در صورت و پوست سر وجود دارد. به همین دلیل، اگر مستعد تعریق شدید باشید، احتمالاً تعریق را بیشتر در این نواحی احساس می‌کنید.در پژوهشی سی تا پنجاه درصد از افرادی که مبتلا به هایپرهیدروزیس سر و صورت بودند، سابقه‌ی خانوادگی داشتند. اگر اکثر مواقع از صورت‌تان عرق می‌چکد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشکان تشخیص خواهند داد که تعریق شما ناشی از بیماری دیگری است یا خیر. پس از آنکه پزشک‌تان تشخیص داد که تعریق شما به بیماری دیگری مرتبط نیست، می‌تواند به شما کمک کند بهترین گزینه درمانی را انتخاب کنید.
محرک‌های تعریق شدید
گرچه تعریق شدید سر و صورت ممکن است در شرایطی غیرمعمول مانند هوای سرد یا وقتی بی‌تحرک هستید رخ دهد، اما عواملی وجود دارد که می‌توانند باعث شروع آن شوند. این محرک‌ها عبارت‌اند از:
- رطوبت
- آب‌و‌هوای گرم
- استرس یا اضطراب
- هیجان‌های شدید مانند خشم یا ترس
- خوردن غذاهای تند و پرادویه
- ورزش، حتی فعالیت بدنی سبک
گزینه‌های درمانی تعریق
تعریق شدید تجربه ناخوشایندی است اما گزینه‌های درمانی متعددی وجود دارد. با برخی از این روش‌های درمانی آشنا شوید:
- داروهای ضدتعریق حاوی آلومینیوم کلراید که خرید آن‌ها نیازی به نسخه پزشک ندارد.
- داروهای ضدتعریق تجویزشده حاوی آلومینیوم کلراید هگزاهیدرات. این ضدتعریق‌های قوی ممکن است باعث سوزش و خارش پوست حساس صورت و سر شوند. با برنامه درمانی پزشک‌تان می‌توانید هم تعریق را کنترل کنید و هم مراقب پوست‌تان باشید.
- تزریق بوتاکس می‌تواند به کاهش فعالیت اعصاب مؤثر بر غدد عرق کمک کند. شاید پیش از اینکه تأثیر آن را احساس کنید، مجبور شوید چند بار تزریق کنید، اما تعریق را تا دوازده ماه کنترل می‌کند.
- داروهای خوراکی معروف به آنتی‌کولینرژیک‌ها تعریق را در تمام بدن کاهش می‌دهند. اما ممکن است با عوارض جانبی مانند یبوست، احتباس ادرار (ناتوانی در دفع ادرار)، سرگیجه و خشکی دهان همراه باشد.
- برخی از داروهای ضدافسردگی ممکن است تعریق را کم و اضطرابی را که محرک تعریق است، رفع کنند. توجه داشته باشید که برخی داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند باعث تعریق بیشتر شوند.
- داروهای خوراکی معروف به بتابلاکرها و بنزودیازپین‌ها ممکن است علائم جسمانی اضطراب مانند تعریق را مهار کنند.
سایر روش‌های درمان
چند گزینه درمانی دیگر وجود دارد که به‌طور معمول برای تعریق شدید صورت استفاده نمی‌شود اما خوب است با کمک پزشک‌تان، آن‌ها را بررسی کنید. این روش‌ها شامل موارد زیر است:
- در روش یونتوفورزیس جریان الکتریکی ضعیفی را از بدن عبور می‌دهند. در حین انجام این کار، باید بدن زیر آب باشد. این روش بیشتر برای درمان تعریق دست‌ها، مچ پاها به پایین و زیربغل مؤثر است.
- انجام جراحی و برداشتن غدد عرق، یکی از دیگر گزینه‌های درمانی برای هایپرهیدروزیس است، هرچند عمدتاً برای درمان تعریق زیاد زیربغل استفاده می‌شود.
- در جراحی سمپاتکتومی برخی عصب‌های تحریک‌کننده غدد عرق را از بین می‌برند تا سیگنال‌های تولید عرق کاهش یابد.
راهکارهایی برای زندگی روزمره
علاوه بر مصرف داروها و انجام جراحی، راهکارهایی برای کاهش تعریق شدید سر و صورت وجود دارد. برخی از این راهکارهای ساده و خانگی شامل موارد زیر است:
- حمام مکرر برای کاهش باکتری‌ها و رطوبت پوست
- استفاده از محصولات ضدتعریق قبل از خواب شبانه و صبح‌ها
- نگه‌داشتن یک حوله نرم و جاذب در کیف، میز کار یا ماشین برای خشک کردن عرق
- استفاده از پودر صورت ساده و بدون رایحه برای کمک به جذب رطوبت
- اجتناب از خوردن غذاهای پرادویه و کافئین زیرا هر دو می‌توانند تعریق را افزایش دهند
- اجتناب از قرارگرفتن در فضاهایی با دمای بالا یا پرهیز از پوشیدن لباس خیلی گرم
- پوشیدن لباس‌هایی که پارچه‌های تنفس‌پذیر و جاذب رطوبت دارند
- نوشیدن مایعات به اندازه کافی
- همراه داشتن پنکه دستی کوچک برای کمک به خشک و خنک نگه‌داشتن صورت
- خوردن وعده‌های غذایی در حجم کمتر و دفعات بیشتر برای کمک به تنظیم گوارش، که باعث تولید گرما در بدن می‌شود
- فاصله انداختن میان زمان ورزش و حضور در محل کار یا سایر فعالیت‌های اجتماعی، زیرا ممکن است تعریق تا مدتی بعد از ورزش نیز ادامه یابد.
خلاصه اینکه ...
هایپرهیدروزیس مشکلی است که باعث تعریق بیش از اندازه سر و صورت می‌شود. این تعریق، بیش از حدی است که بدن برای تنظیم دما به آن نیاز دارد و می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. روش‌های متعددی برای درمان این بیماری وجود دارد. اگر از تعریق شدید سر و صورت خود خجالت می‌کشید یا آزرده هستید، با پزشک خود یا متخصص پوست‌ومو مشورت کنید تا دلیل بروز آن و بهترین راه درمان را بشناسید.
_thumbnail.jpg)
